تاثیر روش های مختلف پخت و فرآیندهای حرارتی بر روی ارزش غذایی مواد غذایی تهیه شده جهت کیترینگ
دکتر ریحانه احمدزاده قویدل
عضو هیات علمی گروه صنایع غذایی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قوچان
منبع:کتاب چکیده مقالات اولین کنفرانس کارآفرینی کیترینگ موادغذایی و صنایع وابسته
10و 11 شهریور 1387 نمایشگاه بین المللی تهران سالن خلیج فارس
برگزارکننده شرکت فرصت افرین قرن www.vib.ir
دبیر:سیدحسین احمدی
دبیرعلمی:دکتر محمد حسین عزیزی
دبیراجرایی:بهرخ باقریان
مواد غذایی که در کیترینگ ها استفاده می گردند به صورتهای مختلف می باشند.دسته ای از مواد غذایی به صورت خام و گروهی دیگر با حداقل فرآیند بدون استفاده از حرارت استفاده می گردند.بلانچ کردن، پاستوریزه کردن، استریلیزاسیون، پختن، برشته کردن و سرخ کردن روش های مختلفی می باشند که در آنها فرآیند حرارتی بر روی موادغذایی اعمال می گردد.این فرآیندهای حرارتی با توجه به مدت زمان، دما و نحوه عمل تاثیرات مختلفی بر روی بافت، عطر و طعم و ارزش غذایی مواد غذایی می گذارند.لذا آشنایی با فرآیندهای مذکور و تاثیرات آنها بر روی غذا می تواند در مدیریت کیترینگ جهت ارایه غذایی فرآیند شده با کیفیت تغذیه ای و خواص ظاهری برتر(عطر، طعم، بافت،رنگ) کارساز باشد.
لذا در این مقاله اطلاعاتی درباره روشهای مختلف فرآیندهای حرارتی معمول که جهت فرآوری مواد غذایی روزانه کاربرد دارند و همچنین اثرات این روشها بر روی خواص ارگانولپتیک(ظاهری) و تغذیه ای مواد غذایی ارایه می گردد.
- بلانچینگ "بلانچینگ" جهت نابودی فعالیتهای آنزیمی در سبزی ها و برخی از میوه ها قبل از فرآیندهای بعدی به کار می رود.بنابراین فقط یک روش حفاظتی محسوب نمی شود بلکه معمولا آن را بین عملیات آماده سازی مواد خام و فرآیندهای بعدی اجرا می کنند بلانچینگ را با عملیات پوست کنی و تمیز کردن غذا نیز توام می کنند تا در مصرف انرژی، فضا و هزینه دستگاهها صرفه جویی شود.معدودی از سبزی ها (مثل پیاز و فلفل سبز) نیاز به بلانچینگ جهت جلوگیری از فعالیت های آنزیمی در ضمن نگهداری ندارند.ولی بیشتر سبزیها درصورت حذف یا نقص عملیات بلانچینگ دچار فساد قابل توجهی می شوند.
برای غیرفعال کردن آنزیم ها، غذا را تا دمای معینی به سرعت گرم می کنند و به مدت مشخص در آن دما نگاه می دارند و سپس آن را تا دمای نزدیک به محیط سریعا خنک می سازند.عوامل موثر بر زمان بلانچینگ عبارتند از:
- نووع میوه یا سبزی
- اندازه قطعات غذا
- دمای بلانچینگ
- روش گرمادهی
اثر بر غذا
حرارتی که غذا در ضمن عمل بلانچینگ دریافت می کند، مسلما تغییراتی در خواص ظاهری و کیفیت آن به همراه خواهد داشت. ولی با توجه به اینکه حرارت به کار رفته دارای شدت کمتری، مثلا در مقایسه با استریل کردن می باشد، تغییرات حاصل از آن در کیفیت غذا نیز ملایم تر است. به طور کلی ترکیب زمان-دمایی که برای عمل بلانچینگ به کار می رود به نحوی تعیین می شود که سبب توقف فعالیت آنزیم ها گردد و در عین حال اثر چندانی بر طعم و ساختار غذا بر جای نگذارد.
الف- مواد مغذی
در ضمن عمل بلانچینگ غذا، مواد معدنی، ویتامین ها و سایر اجزای محلول در آب از دست می روند.از بین رفتن ویتامین ها بیشتر بر اثر شستشو، انهدام حرارتی و به میزان کمتری، اکسید شدن، صورت می گیرد.شدت ضایعات و ویتامین ها به عوامل متعددی بستگی دارد:
- ماندگی و تنوع غذا
- روش های به کار رفته در آماده سازی غذا به ویژه نحوه ی برش و خرد کردن
- نسبت سطح خارجی به حجم قطعات غذا
- روش بلانچینگ
- مدت و دمای بلانچینگ(در دمای بالا و مدت کوتاه ضایعات ویتامین ها بیشتر است)
- روش خنک کردن
- نسبت جرم آب به کار رفته به جرم غذا(در بلانچینگ و خنک کردن با آب)
ب- رنگ و طعم
عمل بلانچینگ، رنگ بعضی از غذاها را درخشان می کند زیرا هوا و گرد و غبار را از سطح غذا می زداید و در نتیجه طول موج نور بازتابیده را تغییر می دهد. معمولا برای حفظ کلروفیل و رنگ سبزی ها به آب بلانچ کننده سدیم کربنات(125 درصد وزنی) و یا کلیسم اکسید می افزایند.قهوه ای شدن آنزیمی سیب یا سیب زمینی بریده شده را با قرار دادن غذا در محلول رقیق آب نمک(2درصد وزنی) قبل از عمل بلانچینگ متوقف می سازند.اگر عمل بلانچینگ به درستی انجام گیرد، تغییرات اساسی در طعم یا بوی اغلب غذاها پیش نمی آید اما بلانچینگ ناقص می تواند منجر به تولید طعم نامطبوع در حین انبار کردن غذاهای خشک یا منجمد شود.
ج: بافت
یکی از اهداف بلانچینگ، نرم کردن بافت سبزی ها به منظور سهولت پرشدن ظروف قبل از عمل کنسروسازی است.اما شرایط مدت-دمای مورد نیاز جهت قطع فعالیت آنزیم ها سبب می شود که به هنگام انجماد یا خشک کردن بعضی از غذاها(مثل برخی از انواع سیب زمینی) و یا قطعات بزرگ، بافت آنها دچار نقصان شدید شود. بنابراین به آب بلانچ کننده، کلسیم کلرید می افزایند تا کمپلکس کلسمی پکتات تشکیل شود و استحکام بافتها محفوظ بماند.
- پاستوریزه کردن
پاستوریزه کردن، یک فرآیند حرارتی نسبتا ملایم است که معمولا در زیر 100 درجه سانتیگراد انجام می شود و هدف از اجرای آن افزایش زمان ماندگاری غذا تا چند روز (مثل شیر) یا چند ماه(مثل آبمیوه) است. فرآیند مذکور غذا را بر اثر قطع فعالیت آنزیم ها و انهدام میکرو ارگانیسم های حساس در برابر گرما(مثل باکتریهایی که تولید هاگ نمی کنند، مخمرها و کپک ها) حفظ می کند و فقط تغییرات ناچیزی در خواص ظاهری و یا ارزش غذایی مواد برجای می گذارد.
اثر برغذا
پاستوریزه کردن، یک فرآیند حرارتی ملایم است و حتی اگر با سایر عملیات واحدی(مثل تابش دهی و خنک کردن) نیز توام شود اثر ناچیزی بر خواص ظاهری و ارزش غذایی مواد بر جای می گذارد.در مقابل، زمان ماندگاری غذاهای پاستوریزه شده نیز تنها چند روز یا چند هفته افزایش می یابد.حال آنکه در روش استریل کردن این زمان به چند ماه می رسد.
الف:رنگ، طعم و عطر
علت اصلی تغییر رنگ آب میوه ها، واکنش قهوه ای شدن آنزیمی توسط پلی فنول اکسیداز است. این واکنش در حضور اکسیژن تسریع می شود و به این دلیل آب میوه را قبل از پاستوریزه کردن هواگیری می کنند.تفاوت رنگ شیر خام و شیرپاستوریزه شده به واسطه عمل همگن سازی است و پاستوریزه کردن هیچ نوع اثر محسوسی ندارد.سایر رنگدانه های موجود در محصولات گیاهی و حیوانی نیز بر اثر پاستوریزه کردن تغییر نمی کنند.از دست رفتن مقداری از مواد فرار معطر در ضمن پاستوریزه کردن آبمیوه سبب افت کیفی محصول می شود به علاوه ممکن است طعم ناشی از اثرات حرارتی را نیز آشکار کند. بازیابی مواد فرار به منظور بالا بردن کیفیت آب میوه امکان پذیر است ولی این عمل به طور معمول مرسوم نیست.با از دست رفتن مواد فرار شیر، بویی شبیه یونجه ایجاد می شود و محصول بی مزه ای حاصل می گردد.
ب:اتلاف ویتامین ها
در آب میوه از بین رفتن ویتامین C و کاروتن را با هواگیری به حداقل می رسانند.
- استریلیزه کردن
استریلیزاسیون فرآیندی است که در آن غذا را به منظور قطع فعالیت های میکروبی و آنزیمی به دمای بالا می رسانند و به مدت کافی در دمای فوق نگاه می دارند.در نتیجه این عمل زمان ماندگاری غذاها به متجاوز از شش ماه افزایش می یابد.فرآیند حرارتی شدید برای استریل کردن غذاهای داخل ظروف، سبب ایجاد تغییرات اساسی در ارزش غذایی و کیفیت ظاهری آنها می شود.بنابراین هدف اصلی از توسعه تکنولوژی فرآیند کاستن از دگرگونی ترکیبات مغذی غذاست و این ا مر با کم کردن زمان لازم برای فرآیند غذا قبل از بسته بندی صورت می گیرد.
اثر برغذا
استریلیزاسیون افزایش مدت ماندگاری غذا با کمترین تغییرات در ارزش و کیفیت غذایی است.
الف:رنگ
ترکیب های مختلف دما-زمان که در روش بسته بندی غذاها در قوطی به کار می رود اثرات قابل ملاحظه ای بر اغلب رنگدانه های طبیعی موجود در غذا دارد. مثلا رنگینه ی قرمز اکسی میوگلوبین به رنگینه قهوه ای مت میو گلوبین تبدیل می شود یا میوگلوبین بنفش رنگ به میوهمی کروموژن قرمز مایل به قهوه ای بدل می گردد.واکنش های مایلارد(قهوه ای شدن و تولید کارامل نیز در تغییر رنگ گوشت عقیم شده دخالت می کنند.در میوه و سبزی کلروفیل به فئوفیتین تبدیل می شود و آنتو سیانین ها به رنگدانه های قهوه ای بدل می شوند.تغییر رنگ مختصر در شیر استریل شده به علت تولید کارامل، قهوه ای شدن مایلارد و تغییر بازتابش ذرات کازئین است.
ب: طعم و عطر
در گوشت بسته بندی شده در قوطی، تغییرات پیچیده ای روی می دهد مثل: جدا شدن آمین و کربوکسیل از آمیون اسدیها، تنزل کیفیت، واکنش های مایلارد، کارامل شدن هیدارتهای کربن به فورفورال و هیدروکسی میقل فرفورال، اکسایش لیپیدها و جداشدن کربوکسیل از آنها از برهم کنش های بین این مواد، بیش از 600 ترکیب طعم زا در ده دسته ی مختلف بوجود می آید. در میوه و سبزی، این تغییرات ناشی از واکنش های پیچیده شامل تجزیه، ترکیب و فرار شدن آلدهیدها، کتون ها، قندها، لاکتون ها، آمینو اسیدها، اسیدهای آلی است. طعم پختگی در شیر به علت تغییر ساختمان پروتئین های آب پنیر تولید هیدروژن سولفید و نیز تشکیل لاکتون ها و متیل کتون ها از لیپیدها، به وجود می آید.
ج: ارزش غذایی
کنسرو کردن، سبب آبکافت هیدارتهای کربن و چربی می شود ولی مواد مغذی مذکور در غذا باقی می مانند و لذا ارزش غذایی تغییری نمی کند.پروتئین هابه حالت تعلیق در می آیند و در گوشت کنسرو شده ،حدود 10 الی 20 درصد آمیون اسیدها تلف می شوند.کاهش میزان لیزین متناسب با شدت گرمادهی است ولی به ندرت از 25 درصد تجاوز می کند.اتلاف تریپتوفان و به حد کمتری متیونین، ارزش حیاتی پروتئین ها را 6 تا 9 درصد کاهش می دهد. اتلاف ویتامین ها اغلب محدود به تیامن(50تا75 درصد) و پنتوتنیک اسید(20تا 35 درصد) می شود. در میوه و سبزی کنسرو شده، تمام ویتامین های محلول در آب به ویژه اسکوربیک اسید دچار اتلاف قابل ملاحظه می شوند.البته با توجه به نوع غذا، وجود اکسیژن باقیمانده در ظرف و روشهای آماده سازی(پوست کنی و برش) و بلانچینگ اختلافات زیادی در میزان اتلاف ویتامین ها مشاهده می شود. در بعضی غذاها، ویتامین ها به درون آب نمک و یا شیره منتقل می شوند و به مصرف می رسند.لذا تلفات مواد مغذی کمتر میشود.
- پختن و برشته کردن
عملیات پختن و برشته کردن اصولا عملیات واحدی یکسان محسوب می شوند به این معنی که در هر دو از هوای گرم جهت تغییر کیفیت خوراکی غذا استفاده می شود.اما کاربرد آنها با یکدیگر تفاوت دارد.پختن معمولا به فرآیند غذاهایی که جزء اصلی آنها آرد یا میوه است اطلاق می شود و برشته کردن به فرایند گوشت، آجیل و سبزی ها اختصاص دارد.هدف ثانوی از پختن، حفظ غذا از طریق انهدام میکروبها و تقلیل فعالیت آب در سطح آن است.اما مدت ماندگاری اغلب غذاهای پخته شده کوتاه است مگر آنکه به کمک خنک کردن یا بسته بندی مناسب طولانی شود.هدف از پختن و برشته کردن، تغییر ویژگی های ظاهری غذا، افزایش میل و رغبت به تناول غذا و تهیه غذاهایی با انواع طعم، عطر و بافت متفاوت است.به علاوه عمل پخت آنزیم ها و میکروب ها را نابود می کند، فعالیت آب در غذا را تا حدودی کاهش می دهد و در نتیجه سبب حفظ غذا می شود.
الف: بافت
تغییرات حاصل در بافت غذا بستگی به نوع غذا(رطوبت موجود و ترکیب نسبی چربی ها، پروتئین ها و کربو هیدرات های ساختاری(سلولز، نشاسته و پکتین) و دما و مدت پخت دارد.یکی از ویژگی های بسیاری از غذاهای پخته شده وجود یک پوسته یخشک خارجی است که توده مرطوب غذا را در برگرفته است(مثل گوشت، نان و سیب زمینی) ، غذاهای دیگر (مثل بیسکوییت) را به نحوی طبخ می کنند که میزان رطوبت باقیمانده در آنها کم باشد و در نتیجه همان تغییراتی که در پوسته ی خشک خارجی غذاها صورت می گیرد، در تمام توده ی غذاهای اخیر انجام می شود.
ب: طعم، عطر و رنگ
عطر حاصل از پخت غذا یکی از ویژگی های مهم ظاهری غذا محسوب می شود. شرایط گرمایش شدید باعث انجام واکنش های قهوه ای شدن مایلارد بین قند و آمینواسیدها در لایه ی سطحی غذا می شود.گرمای بیشتر، سبب فساد برخی از مواد فرار حاصل از واکنش های فوق می شود و تولید بوی سوختگی یا دودزدگی می کند.بنابراین تعداد زیادی ترکیب بودار در حین پخت غذاها به وجود می آید و نوع بو بستگی به آمیختگی چربی، آمینو اسیدها و قند موجود در لایه های سطحی غذا و دما و رطوبت موجود در دوره ی پخت و زمان پخت دارد.رنگ قهوه ای طلایی ویژه غذاهای برشته شده مربوط به واکنش های مایار، سوختن قند و دکسترین(که در غذاها موجودند یا بر اثر آبکافت نشاسته به وجود می آیند) و تبدیل آنها به فورفورال و هیدروکسی متیل فورفورال، ذغال شدن قند، چربی و پروتئین هاست.
ج: ارزش غذایی
پاره ای از غذاهای پخته شده(مثل نان و گوشت) جزء بسیار مهمی از غذای روزانه ی اهالی بسیاری از کشورها را تشکیل می دهند و بنابراین منابع پراهمیتی از پروتئینف ویتامین و مواد معدنی محسوب می شوند.مثلا مقدار آمینو اسید لیزین، در آرد گندم ،محدود، و لذا نابودی آن در اثر پخت، از نظر تغذیه حائز اهمیت است.غذاهای پخته شده دیگر (مثل آجیل، بیسکوییت، کاکائو، قهوه و تنقلات) در جیره ی روزانه اهمیت کمتری دارند و بنابراین از بین رفتن مواد مغذی در آنها چندان مهم نیست.
به استثنای ویتامین C که جهت افزایش کیفیت، به خمیر نان افزوده می شود و در اثر پخت به کلی از بین می رود، اتلاف سایر ویتامین ها نسبتا کم است. محیط قلیایی خمیری که به آن خمیر ترش افزوده شده است سبب آزاد شدن نیاسین می شود که به پلی ساکاریدها و پلی پپتیدها متصل می گردد و لذا غلظت آن افزایش می یابد.موجودی ویتامین های نان را نیز براساس پیشرفت تخمیز که سبب افزایش ویتامین های B می شود، تخمین می زنند. مقداری از ویتامین بر اثر "فروچکیدن در ظرف پخت" از گوشت خارج می شود اما نظر به اینکه مواد فروچکیده نیز به همراه گوشت به مصرف می رسد، اتلاف ناچیز است. در بین ویتامین های موجود در غلات و گوشت، تیامین حساسترین آنها در برابر گرما محسوب میشود. میزان تلفات تیامین در غلات بستگی به دمای پخت و PH غذا دارد. اتلاف تیامین در پخت نان قالبی حدود 15 درصد است اما در مورد شیرینی و بیسکوییت که به خمیر آنها سدیم بی کربنات افزوده شده باشد، این اتلاف به 50 تا 95 درصد نیز می رسد.
- سرخ کردن
سرخ کردن، یکی از عملیات واحدی است که به منظور تغییر کیفیت غذا به کار می رود.یکی دیگر از مزایای سرخ کردن، اثر حفاظتی آن است که به واسطه ی انهدام حرارتی میکروب ها و آنزیم ها و کاهش فعالیت آب در سطح غذا(و درصورتی که غذا به شکل ورقه های نازک باشد، در تمام حجم غذا) حاصل می شود. زمان ماندگاری محصولات سرخ شده بستگی به رطوبت باقیمانده در غذا پس از اتمام فرآیند دارد.غذاهایی که درون آنها مرطوب می ماند(مثل پیراشکی، ماهی و طیور که ممکن است قبل از سرخ شدن به ارد یا گرد نان نیز آغشته شده باشند رطوبت و روغن در حین نگهداری، دارای زمان ماندگاری کوتاهی می باشند.مثل ورقه های سیب زمینی(چیپس)، ذرت و سایر تنقلات حاصل از سیب زمینی و محصولات نیم تمام قالبی دارای زمان ماندگاری 12 ماه در دمای محیط می باشند، کیفیت غذها را با استفاده از بسته بندی با مواد مناسب و شرایط صحیح نگهداری، حفظ می کنند.
اثر بر غذا
سرخ کردن،یک عملیات واحدی غیرمتعارف است به این معنی که در عملیات مذکور، حاصل یک فرایند دیگر(روغن خوراکی) را به عنوان محیط انتقال حرارت به کار می برند.بنابراین عملیات سرخ کردن به دو طریق بر غذا اثر می گذارد، اول اثر آن بر روغن است که به نوبه خود بر کیفیت غذا تاثیر دارد و دیگر اثر حرارت مستقیم بر غذاهای سرخ شده است.
الف: اثر حرارت بر روغن
حرارت دادن روغن به مدت طولانی در دمای بالا و در حضور رطوبت و اکسیژن آزاد شده از غذا، سبب اکسید شدن روغن به گستره ای از مواد فرار شامل کربنیلها، اسیدالکلها، اسیدکتونها ودیوکسی اسیدها می شود.مواد فوق باعث تولید طعم نامطبوع و تیره شدن روغن میشوند.اکسایش ویتامین های محلول در چربی منجر به کاهش ارزش غذایی می شود.ترکیبات رتینول، کاروتنوئید و توکروفرول از بین می روند و بر طعم و رنگ روغن اثر می گذارند.مهمترین اسید چرب یعنی اسید لینولئیک به سرعت از بین می رود و در نتیجه موازنه ی اسیدهای چرب اشباع و غیراشباع را بر هم می زند.
ب: اثر حرارت بر غذاهای سرخ شده
هدف اصلی از سرخ کردن ایجاد رنگ، طعم و عطر ویژه در پوسته خارجی غذای سرخ شده است این کیفیت های ویژه در اثر واکنش های مایار و جذب ترکیبات فرار روغن در غذا ایجاد می شوند.بنابراین، عوامل اصلی کنترل کننده تغییرات رنگ و طعم یک غذای معین عبارتند از:
- نوع روغن ب کار رفته در سرخ کردن
- قدمت و پیشینه حرارتی روغن
- دما و مدت سرخ کردن
- اندازه و ویژگی های سطح غذا
- فرآیندهای پس از سرخ شدن
هر یک از این عوامل بر میزان روغن باقیمانده در داخل غذا نیز تاثیردارند. بافت غذاهای سرخ شده بر اثر تغییراتی که در پروتئینها، چربیها و کربوهیدارتهای بسیاری به وجود می آید(و نظیر تغییراتی است که در پختن غذا نیز مشاهده میشود) حاصل می گردد. اثر سرخ کردن بر ارزش غذایی مواد، بستگی به فرآیند به کار رفته دارد.روغن با دمای بالا، سبب تشکیل سریع پوسته خارجی می شود و سطح غذا را می بندد این امر باعث تخفیف یافتن تغییرات در توده غذا می شود و قسمت اعظم مواد مغذی محفوظ می ماند به علاوه، غذاهای سرخ شده معمولا در فاصله کوتاهی پس از فرآیند به مصرف می رسند و لذا مسئله اتلاف مواد مغذی در حین نگاهداری غذا چندان اهمیتی ندارد.مثلا گزارش شده است که 17 درصد از لیزین موجود در ماهی سرخ شده از بین می رود.البته در صورت استفاده از روغن آسیب دیده از حرارت، این رقم تا 25 درصد نیز افزایش می یابد در جگر سرخ شده به روش تماسی، 15 درصد از تیامین موجود از بین می رود در حالی که میزان فولات تغییری نمی کند اتلاف ویتامین C در سیب زمینی سرخ شده کمتر از سیب زمینی آب پز است(دوما در سیب زمینی سرخ شده به دلیل رطوبت کمتر، ویتامین C به صورت دی هیدرواسکوربیک اسید(DAA) تجمع می یابد در حالی که در اثر جوشاندن در آب، DAA به 2و 3- دی کتوگلوکونیک اسید، تبدیل می شود و لذا از دست می رود.
مطالب علمی فوق در کتاب راهنمای آشپزی صنعتی که از محصولات شرکت فرصت آفرین قرن مالک سامانه معاملات خوراک می باشد بطور کاربردی موجود می باشد.
علاقمندان جهت بهره برداری از خدمات و محصولات پیشرفته شرکت فرصت آفرین قرن در گام اول می توانند از سامانه معاملات خوراک ، غذای مراسم و یا غذای پرسنلی شرکت خود را خریداری نمایند و با این سامانه و خدمات شرکت آشنا شوند.
در گام دوم می توانند از محصولات آموزشی و انتشاراتی شرکت بهره ببرند و اطلاعات خود را افزایش دهند.
در گام سوم می توانند به گروه ما ملحق شوند.
سامانه معاملات خوراک در نشانی www.vib.ir می باشد.
افراد ذیربط با این سامانه عبارتند از :پیمانکار آشپزخانه، تهیه کنندگان غذای مهمونی، تهیه کنندگان غذای هیئت، تهیه کنندگان غذای پرسنلی، تهیه کنندگان غذا، کیترینگ، پیمانکار طبخ و توزیع غذا، قرارداد انجام خدمات آشپزخانه سرویس دهی و تامین غذای سالن، قرارداد طبخ و توزیع غذا، نمونه قرارداد تهیه غذا، نمونه قرارداد پیمانکاری طبخ غذا برای کارکنان، مناقصه آشپزخانه و سلف دانشجویی، خدمات پذیرایی، خدمات مجالس، تامین کننده غذا ،غذای شرکتی، ناهار شرکتی، لیست غذاهای نذری، لیست انواع غذای مجلسی ایرانی برای مهمانی، لیست غذا برای شام و مهمانی، بهترین غذاهای ایرانی برای مجالس مهمانی، لیست شربت و غذای نذری ماه محرم و صفر، سفارش غذای هیئتی و نذری، منوی سفارش غذای شرکتی، ناهار شرکتی، لیست غذاهای نذری، لیست انواع غذای مجلسی ایرانی برای مهمانی، لیست غذا برای شام و مهمانی، بهترین غذاهای ایرانی برای مجالس مهمانی، لیست شربت و غذای نذری ماه محرم و صفر، سفارش غذای هیئتی و نذری، منوی سفارش غذای شرکتی، آخ جون غذا، آهنگ های کودکانه غذا خوردن، آهنگ غذا درست کن ،آهنگ برای روز جهانی غذا ،بهترین آهنگ های مخصوص رستوران، به به چه غذایی، آهنگ با کلام مخصوص کلیپ آشپزی، موزیک آشپزی، چه موزیکی هنگام آشپزی مناسب است، موسیقی خوراک روح است ولی برخی در پی انکار آن هستند، پخش موسیقی در گاوداری های ایران برای افزایش آرامش و شیردهی، لیست غذا برای ناهار، سامانه معاملات خوراک، سایت شاخص قیمت خوراک ایران ،آهنگ غذا، موسیقی اشپزی، موسیقی خوراک، خوراک دام، کنسانتره دام، جیره غنی با مواد مغذی، اصول تغذیه مناسب در محیط کار، گردشگری خوراک ،سنداجرایی برنامه تغذیه سالم، سامانه تغذیه کارکنان، برنامه تغذیه ورزشی،بشقاب غذای سالم، برنامه هفتگی غذای خوشمزه برای محل کار و خانه ،جیره غذایی اضطراری، تغذیه کارکنان ،رژیم غذایی سالم، برنامه غذایی ،منوغذایی، غذای مراسم ،منوی سفارش غذای شرکتی و مراسم، منوی مجالس ترحیم ،انواع جشن ها و دورهمی ها، تهیه غذا میوه و حلوا مجالس و مراسم و ترحیم، قیمت منو غذا و خدمات عروسی، پک غذای ترحیم، ریزه کاریهای دلیوری بیرون بر فست فود، اصول دلیوری در فست فود، غذای کیلویی، رستوران زنجیره ای، غذای بوفه و سلف سرویس، غذای دلیوری، غذای بیرون بر، آشپزی صنعتی، غذای آماده و نیمه آماده، غذای بسته بندی شده، مجری رویداد، برگزارکننده نمایشگاه، اسپانسر، پک ترحیم، مراسم جشن، سبزی پلو با ماهی، قیمه نذری ،حلیم شله زرد، دیزی آبگوشت، آش رشته، پیتزا ساندویچ،طراحی آشپزخانه صنعتی، تجهیزات آشپزخانه صنعتی، کتاب راهنمای آشپزی صنعتی، MBA کیترینگ